Projektant

Zgodnie z przepisem art. 17 pkt 3 ustawy Prawo budowlane uczestnikiem procesu budowlanego jest projektant.

Podstawowym zadaniem projektanta, jako uczestnika procesu budowlanego, jest opracowanie projektu budowlanego. Projekt budowlany należy sporządzić, stosownie do treści art. 5 ustawy Prawo budowlane, w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Oczywiście to nie jest jego jedyny obowiązek.

Wskazać zatem wypada, za przepisem art. 20 ustawy Prawo budowlane, iż do podstawowych obowiązków projektanta należy:

opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 i 238), lub w pozwoleniu, o którym mowa w art. 23 i 23a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 934 i 1014), wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego;
sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881, z późn. zm.);
sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie:

stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,
uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

Wyjaśnić należy także, że stosownie do treści art. 20 ust. 2 i ust. 3 ustawy Prawo budowlane projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności, ale obowiązek ten nie dotyczy:

zakresu objętego sprawdzaniem i opiniowaniem na podstawie przepisów szczególnych;
projektów obiektów budowlanych o prostej konstrukcji, jak: budynki mieszkalne jednorodzinne, niewielkie obiekty gospodarcze, inwentarskie i składowe.

W oparciu o wykonaną pracę i ponoszoną odpowiedzialność projektant, a także sprawdzający, o którym mowa w art. 20 ust. 2 ustawy Prawo budowlane (jeśli oczywiście istniał obowiązek sprawdzenia), mają obowiązek dołączenia do projektu budowlanego oświadczeń o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Jak wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt VII SA/Wa 739/09 (LEX 553603) “Podmiotem zobowiązanym z art. 20 p.b. jest nie tylko projektant ale również osoba, która sprawdza projekt pod względem zgodności z przepisami.”.

Jak wskazuje się słusznie w orzecznictwie sądowym, a co wynika bezpośrednio z przepisów prawa, organ administracji architektoniczno-budowlanej, wydający pozwolenie na budowę, nie jest uprawniony do sprawdzania zgodności projektu architektoniczno-budowlanego z przepisami, a wyłącznie do przeprowadzenia takiej kontroli w odniesieniu do projektu zagospodarowania terenu. W odniesieniu do projektu architektoniczno-budowlanego organ wydający pozwolenie na budowę bada jedynie okoliczność złożenia stosownego oświadczenia (albo oświadczeń) o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej – tak m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 9 lipca 2010 r., sygn. akt II SA/Kr 481/10 (LEX 665488); Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 717/07 (LEX 485814).

W korelacji ze wskazanymi obowiązkami projektanta, przepis art. 21 ustawy Prawo budowlane przyznaje projektantowi prawo, wykonywane w trakcie realizacji budowy, do:

wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji;
żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie:

stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia,
wykonywania ich niezgodnie z projektem.

Projektant, który nie spełnia lub spełnia niedbale swoje obowiązki, uchyla się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonuje niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru, podlega odpowiedzialności zawodowej w budownictwie na podstawie przepisu art. 95 pkt 4 lub art. 95 pkt 5 ustawy Prawo budowlane.