Postępowanie administracyjne w sprawie wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym.

Zgodnie z art. 16 ust. 1a ustawy o wyrobach budowlanych postępowanie administracyjne w sprawie wyrobów budowlanych niespełniających wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych wszczyna się z urzędu, na podstawie ustaleń kontroli.

Zakres działań podejmowanych w ramach postępowania administracyjnego przez organ nadzoru budowlanego zależy od charakteru podmiotu, który był kontrolowanym. Inny jest bowiem katalog tych działań w odniesieniu do sprzedawcy, a inny w odniesieniu do producenta czy importera, co wyjaśnię poniżej.

Jeżeli w wyniku kontroli u sprzedawcy stwierdzono, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych, to właściwy organ wydaje na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych:

1. postanowienie zakazujące dalszego udostępniania wyrobu budowlanego przez sprzedawcę, wyznaczając termin usunięcia określonych nieprawidłowości (przysługuje na nie zażalenie), albo
2. decyzję zakazującą dalszego udostępniania wyrobu budowlanego przez sprzedawcę oraz decyzję nakazującą wycofanie z obrotu tego wyrobu przez producenta lub importera, albo
3. decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego przez sprzedawcę, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie w przypadku nieusunięcia w zakreślonym terminie nieprawidłowości określonych w postanowieniu, o którym mowa powyżej w pkt 1, właściwy organ zakazuje, w drodze decyzji, obrotu wyrobem budowlanym.

Jeżeli w wyniku kontroli u producenta albo importera stwierdzono, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych, to właściwy organ wydaje na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych:

1. postanowienie zakazujące dalszego udostępniania wyrobu budowlanego, wyznaczając termin usunięcia określonych nieprawidłowości (przysługuje na nie zażalenie), albo
2. decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego, albo
3. decyzję nakazującą ograniczenie udostępniania wyrobu budowlanego użytkownikowi, konsumentowi i sprzedawcy.

W przypadku nieusunięcia w zakreślonym terminie nieprawidłowości określonych w postanowieniu, o którym mowa powyżej w pkt 1, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego.

Zauważyć jednakże należy, iż ustawodawca nie sprecyzował przesłanek wydawania poszczególnych rodzajów rozstrzygnięć administracyjnych. Na podstawie art. 31a ust. 4 ustawy o wyrobach budowlanych postanowienia i decyzje, o których mowa w art. 30 i art. 31 ustawy o wyrobach budowlanych, wydaje się w zależności od rodzaju stwierdzonych niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych oraz od stopnia zagrożenia powodowanego przez wyrób budowlany, mając na celu, w szczególności, zapobieżenie powstaniu zagrożenia lub usunięcie już istniejącego oraz zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i życia użytkowników obiektów budowlanych, a także ochronę środowiska. Rodzaj zastosowanego przez organ administracji publicznej indywidualnego aktu stosowania prawa zależy zatem od jego oceny zaistniałej sytuacji z punktu widzenia wskazanych przesłanek. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie są jednak postanowienia wydawane na podstawie przepisów art. 30 ust. 1 pkt 1 oraz w art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 31a ust. 5 ustawy o wyrobach budowlanych organ jest obowiązany wydać odpowiednie postanowienia w przypadku stwierdzenia niezgodności, o których mowa w art. 59 rozporządzenia Nr 305/2011 (tj. oznakowanie CE zostało umieszczone z naruszeniem art. 8 lub art. 9 rozporządzenia, oznakowanie CE nie zostało umieszczone w przypadku gdy jest ono wymagane, zgodnie z art. 8 ust. 2 rozporządzenia, nie sporządzono deklaracji właściwości użytkowych, gdy jest to wymagane, zgodnie z art. 4 rozporządzenia, deklaracja właściwości użytkowych nie została sporządzona zgodnie z przepisami art. 4, 6 i 7 rozporządzenia, dokumentacja techniczna jest niedostępna lub niekompletna), stwierdzenia nieprawidłowości w oznakowaniu znakiem budowlanym, braku oznakowania znakiem budowlanym, braku krajowej deklaracji lub jej nieprawidłowego sporządzenia oraz w przypadku, gdy dokumentacja techniczna jest niekompletna lub niedostępna u kontrolowanego, wyznaczając równocześnie termin usunięcia nieprawidłowości.

Stosownie do treści przepisu art. 31a ustawy o wyrobach budowlanych organ może nakazać producentowi, importerowi lub sprzedawcy odkupienie wyrobu budowlanego na żądanie osób, które faktycznie nim władają. Obowiązek taki nakładany jest w decyzjach nakazujących wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego (art. 30 ust. 1 pkt 2 i art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy o wyrobach budowlanych). Organ może także nakazać powiadomienie przez stronę postępowania konsumentów lub użytkowników wyrobu budowlanego o stwierdzonych niezgodnościach z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych, określając termin i sposób ich powiadomienia.

W przypadku natomiast wydania decyzji stwierdzającej, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych ustawą o wyrobach budowlanych, właściwy organ może nakazać, w drodze decyzji, zniszczenie wyrobu budowlanego na koszt producenta, importera lub sprzedawcy, jeżeli producent lub importer mają siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile w inny sposób nie można usunąć zagrożeń spowodowanych przez ten wyrób.

Gdy po wydaniu decyzji, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2 oraz w art. 31 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych, niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych zostały usunięte lub wyrób budowlany został wycofany z obrotu, to właściwy organ na wniosek producenta, importera lub sprzedawcy, w drodze decyzji, stwierdza usunięcie niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych albo wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego.

Innym rozstrzygnięciem kończącym postępowanie administracyjne jest decyzja o umorzeniu postępowania, która jest wydawana przez organ w następujących przypadkach:

1. organ stwierdzi, że wyrób budowlany spełnia wymagania określone ustawą o wyrobach budowlanych;
2. niezgodność wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych została usunięta albo wyrób ten został wycofany z obrotu;
3. postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.