Czy pracodawca z dnia na dzień może zmienić wysokość wynagrodzenia?

Przykład: Ryszard dużo podróżuje w pracy, czas powrotu z podróży służbowej pracodawca dotychczas traktował jako czas pracy i wypłacał wynagrodzenie. Dziś poinformował mnie, że douczył się prawa pracy i zrozumiał, że czas powrotu z miejsca wykonywania zadania służbowego w istocie nie jest czasem pracy jeżeli nie pokrywa się z normalnymi godzinami pracy i że od teraz nie będzie mi już płacił.

Kwestią elementarną potrzebną do rozstrzygnięcia wątpliwości w przedmiocie legalności działań pracodawcy jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób pracodawca może pogorszyć sytuację zawodową pracowników, a odnoszącą się do pogorszenia warunków płacowych.

Kodeks pracy nie pozostawia wątpliwości, że aby zmienić warunki płacy pracownikowi należy uzyskać na to jego zgodę i w związku z tym zawrzeć z nim porozumienie zmieniające (warunki nie mogą być mniej korzystne niż przepisy prawa pracy) albo złożyć mu wypowiedzenie zmieniające, wskazując uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia.

Pracodawca nie może jednostronnie z dnia na dzień pogorszyć warunków płacowych nie stosując jednej z dwóch w/w procedur. Tego rodzaju zachowanie pracodawcy może stanowić wykroczenie przeciwko podstawowym prawom pracownika.

Innymi słowy, w naszym przykładzie, pomimo iż pracodawca prawidłowo interpretuje przepisy prawa pracy, to i tak nie jest to samo w sobie uzasadnioną podstawą do jednostronnego pogorszenia warunków płacowych.

Warto w tym miejscu odnotować orzeczenie Sądu Najwyższego, z dnia 9 kwietnia 1991 r., I PRN 13/91, LexPolonica nr 317903,OSP 1992/4 poz. 88, zgodnie z którym przyznanie pracownikowi świadczenia nieprzewidzianego w przepisach o wynagrodzeniu dla danego stanowiska i nadanie mu charakteru stałego składnika wynagrodzenia, nakłada na zakład pracy obowiązek jego wypłacania. Zwolnienie się od tego obowiązku może nastąpić w drodze wypowiedzenia zmieniającego warunki płacy czy orzeczenie Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, z dnia 25 lipca 2003 r., I PK 301/2002, LexPolonica nr 366262, Monitor Prawniczy 2004/5 str. 233, zgodnie z którym, wprowadzenie bez wypowiedzenia warunków płacy niekorzystnych zmian dotyczących dodatkowego wynagrodzenia rocznego uzasadnia roszczenie o zasądzenie pełnej wysokości tego świadczenia.

W razie braku płatności w następnym miesiącu wg metod jak w poprzednim miesiącu, zalecam kontakt z prawnikiem celem sporządzenia powództwa o zapłatę do sądu pracy w przeciwnym razie jeżeli pracownik przez dłuższy czas nie będzie kwestionował niekorzystnej dla niego jednostronnej zmiany warunków płacy to można będzie uznać, że w sposób dorozumiany (per facta concludentia) zgodził się na zmianę.