Postępowanie w przypadku katastrofy budowlanej.

Zgodnie z art. 74 ustawy Prawo budowlane postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej prowadzi właściwy organ nadzoru budowlanego – właściwy miejscowo Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego.

W razie katastrofy budowlanej w budowanym, rozbieranym lub użytkowanym obiekcie budowlanym, kierownik budowy (lub robót), właściciel, zarządca lub użytkownik jest obowiązany, na podstawie art. 75 ust. 1 ustawy Prawo budowlane:

• zorganizować doraźną pomoc poszkodowanym i przeciwdziałać rozszerzaniu się skutków katastrofy;
• zabezpieczyć miejsce katastrofy przed zmianami uniemożliwiającymi prowadzenie postępowania wyjaśniającego przez właściwy organ nadzoru budowlanego;
• niezwłocznie zawiadomić o katastrofie:

1. właściwy organ nadzoru budowlanego,
2. właściwego miejscowo prokuratora i Policję,
3. inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta obiektu budowlanego, jeżeli katastrofa nastąpiła w trakcie budowy,
4. inne organy lub jednostki organizacyjne zainteresowane przyczynami lub skutkami katastrofy z mocy szczególnych przepisów.

Naruszenie wskazanych obowiązków stanowi wykroczenie określone w art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane.

Obowiązku co do zabezpieczenia miejsca katastrofy przed zmianami uniemożliwiającymi prowadzenie postępowania wyjaśniającego przez właściwy organ nadzoru budowlanego nie stosuje się jednak do czynności mających na celu ratowanie życia lub zabezpieczenie przed rozszerzaniem się skutków katastrofy. Ponieważ najważniejsza jest ochrona życia i zdrowia ludzkiego oraz zapobieżenie rozszerzania się skutków katastrofy, to w tych przypadkach należy jedynie szczegółowo opisać stan po katastrofie oraz zmiany w nim wprowadzone, z oznaczeniem miejsc ich wprowadzenia na szkicach i, w miarę możliwości, na fotografiach.

Stosownie do treści art. 76 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej, organ nadzoru budowlanego obowiązany jest:

• niezwłocznie powołać komisję w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
• niezwłocznie zawiadomić o katastrofie budowlanej właściwy organ nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Organ nadzoru budowlanego może, w drodze decyzji wydanej na podstawie art. 76 ust. 4 ustawy Prawo budowlane nakazać właścicielowi lub zarządcy, zabezpieczenie miejsca katastrofy oraz obiektu budowlanego, który uległ katastrofie, uporządkowanie terenu lub wykonanie innych niezbędnych czynności i robót budowlanych. Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu i może być ogłoszona ustnie. W razie niewykonania lub nadmiernej zwłoki w wykonaniu decyzji przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego, organ nadzoru budowlanego zapewni jej wykonanie na koszt i ryzyko zobowiązanego.

Do udziału w czynnościach komisji powołanej do ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy mogą być wezwani:

• inwestor, właściciel lub zarządca oraz użytkownik obiektu budowlanego;
• projektant, przedstawiciel wykonawcy i producenta wyrobów budowlanych;
• osoby odpowiedzialne za nadzór nad wykonywanymi robotami budowlanymi.

Po zakończeniu prac komisji właściwy organ, na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, wydaje niezwłocznie decyzję określającą zakres i termin wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy i zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego. Organ nadzoru budowlanego może też zlecić na koszt inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego sporządzenie ekspertyzy, jeżeli jest to niezbędne do wydania decyzji lub do ustalenia przyczyn katastrofy.

Inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany podjąć niezwłocznie działania niezbędne do usunięcia skutków katastrofy budowlanej, które podejmuje po zakończeniu prac komisji i zakończeniu postępowania związanego z wydaniem decyzji określającej zakres i termin wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy oraz zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego lub sporządzenia ekspertyzy.