Jakie uprawnienia ma społeczny inspektor pracy?

Znacznie ciekawszą kwestią jest jakie uprawnienia ma społeczny inspektor pracy. To zadanie bardzo odpowiedzialne ale także mogące przynosić wiele satysfakcji. Społeczni inspektorzy pracy czuwają przede wszystkim nad przestrzeganiem przepisów bhp w zakładzie pracy, ale nie tylko. Zgodnie z ustawą o społecznej inspekcji pracy (art..4) kontrolują m.in. także przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy, w szerokim zakresie odnoszącym się nie tylko do norm BHP.

Żeby społeczni inspektorzy pracy mogli należycie wypełniać swoje funkcje, ustawodawca przyznał im szereg uprawnień (art.8 i nast. ustawy). Do najważniejszych należy zaliczyć prawo wstępu w każdym czasie do pomieszczeń i urządzeń zakładu pracy czy prawo żądania od kierownika zakładu pracy oraz oddziału (wydziału) i od pracowników informacji oraz okazania dokumentów w sprawach wchodzących w zakres działania społecznej inspekcji pracy.

Co ważne, społeczny inspektor pracy, który widzi, że dany pracownik nie zna dostatecznie przepisów bhp a wykonywanie przez niego pracy zagraża bezpieczeństwu jego i otoczenia, może wydać zarządzenie odsunięcia go od pracy. Społeczny inspektor pracy może wydać kierownikowi zakładu pracy, w formie pisemnej, zalecenie usunięcia w określonym terminie stwierdzonych uchybień. 

Zakład pracy jest obowiązany zapewnić społecznym inspektorom pracy odpowiednie warunki realizacji ich zadań, a koszty związane z działalnością społecznej inspekcji pracy ponosi zakład pracy. W miarę możliwości SIP powinien wykonywać swoje zadania poza godzinami pracy, jeżeli nie jest to możliwe, to SIP zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas wykonywania funkcji w trakcie czasu pracy. W razie znacznego obciążenia zadaniami wynikającymi z pełnienia funkcji społecznego inspektora pracy, kierownik zakładu pracy na wniosek zakładowych organizacji związkowych może ustalić miesięczne wynagrodzenie zryczałtowane do wysokości nie przekraczającej wynagrodzenia za 30 godzin pracy osoby pełniącej funkcję społecznego inspektora pracy, a w szczególnych przypadkach nawet za 60 godzin.

Społeczny inspektor pracy współdziała z Państwową Inspekcją Pracy oraz innymi organami nadzoru i kontroli warunków pracy.

Polega to na tym, że Państwowa Inspekcja Pracy udziela pomocy społecznej inspekcji pracy w realizacji jej zadań, w szczególności przez poradnictwo prawne, specjalistyczną prasę oraz szkolenie, a Inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają kontrole wykonania zaleceń i uwag społecznych inspektorów pracy.

Ponadto, na umotywowany wniosek zakładowego społecznego inspektora pracy, uzgodniony z zakładowymi organizacjami związkowymi, dotyczący spraw zagrożenia zdrowia i życia pracowników, inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają kontrole oraz wszczynają postępowanie w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika.